Quảng Ninh là một trong những địa phương có số lượng lớn vụ án dân sự, hành chính. Đây là loại án phức tạp, nhạy cảm, nhiều vụ việc thu hút sự quan tâm của dư luận xã hội. Nhận thức rõ tính chất quan trọng và khó khăn trong công tác kiểm sát án dân sự, hành chính, Viện Kiểm sát nhân dân (KSND) tỉnh đã triển khai nhiều giải pháp đồng bộ, qua đó từng bước nâng cao hiệu quả giải quyết, góp phần giữ vững kỷ cương pháp luật và ổn định chính trị – xã hội trên địa bàn.
Viện KSND tỉnh đã đổi mới mạnh mẽ phương thức kiểm sát, chỉ đạo sát sao việc giải quyết án tồn đọng, vụ việc phức tạp; tăng cường ứng dụng công nghệ thông tin, kiểm sát chặt chẽ bản án, quyết định của Tòa án. Đồng thời, chú trọng nâng cao chất lượng bài phát biểu, vai trò của kiểm sát viên và quyền yêu cầu Tòa án xác minh, thu thập chứng cứ, cung cấp hồ sơ phục vụ hoạt động kiểm sát. Chú trọng xây dựng ban hành quy chế phối hợp giữa ngành Kiểm sát và các cơ quan liên quan, đặc biệt giữa Viện kiểm sát và Tòa án, UBND tỉnh trong việc thực hiện quyền yêu cầu cung cấp tài liệu, chứng cứ liên quan trong các vụ án hành chính, dân sự.
Song song với đó, Viện kiểm sát hai cấp thường xuyên quán triệt kiểm sát viên nắm vững các quy định pháp luật về tố tụng và nội dung, nhận thức đầy đủ chức năng, nhiệm vụ và quyền hạn của ngành. Hàng năm, nhiều lớp tập huấn, bồi dưỡng nghiệp vụ được tổ chức, tập trung vào các kỹ năng như nghiên cứu hồ sơ, bám sát quá trình giải quyết vụ án của Tòa án, phát hiện vi phạm về tố tụng và nội dung, thảo luận tháo gỡ khó khăn vướng mắc…
Đặc biệt, với các vụ án hành chính phức tạp, ngay sau khi nhận thông báo thụ lý, kiểm sát viên tích cực phối hợp kiểm tra tài liệu, kịp thời yêu cầu bổ sung chứng cứ, báo cáo lãnh đạo về tiến độ và đề xuất hướng xử lý các vụ việc nhạy cảm, đông người, liên quan đất đai.
Thực tiễn cho thấy, trong các vụ án dân sự, hành chính, đặc biệt là tranh chấp về quyền sử dụng đất, nhà ở, tài sản gắn liền với đất, hoạt động xem xét, thẩm định tại chỗ có vai trò đặc biệt quan trọng. Việc xác định ranh giới, đo đạc tọa độ, kiểm tra hiện trạng tài sản… giúp Tòa án có cơ sở chứng cứ khách quan để đưa ra phán quyết đúng đắn, hạn chế tối đa kháng cáo, kháng nghị, sửa, hủy án. Mặc dù luật hiện hành chưa bắt buộc Viện kiểm sát tham gia hoạt động này, nhưng Viện KSND tỉnh xác định việc cử kiểm sát viên dự thẩm định tại chỗ là cần thiết, giúp chủ động kiểm sát ngay từ đầu, bảo đảm tính khách quan, minh bạch, bảo vệ quyền, lợi ích hợp pháp của các bên.
Để nâng cao kỹ năng thực tế, Viện KSND tỉnh Quảng Ninh còn tổ chức thi “Báo cáo án bằng sơ đồ”, qua đó, rèn luyện kỹ năng phân tích, triển khai luận điểm pháp lý và kỹ năng khảo sát thực địa cho kiểm sát viên. Cách làm sáng tạo này được đánh giá cao, giúp cán bộ ngành kiểm sát có tư duy hệ thống và tác phong làm việc chuyên nghiệp hơn.
6 tháng năm 2025, ngành kiểm sát tỉnh thụ lý 2.643 vụ việc; tham gia 10 phiên đối thoại, 27 phiên thẩm định; tổ chức tham dự, rút kinh nghiệm 29 phiên tòa; phân công cán bộ giúp việc tại phiên tòa 107 vụ; thực hiện số hóa hồ sơ 346 vụ án; báo cáo án bằng sơ đồ 257 vụ và lưu trữ hồ sơ điện tử 385 vụ. Qua kiểm sát, ban hành 4 thông báo rút kinh nghiệm công tác đối với các đơn vị, 59 kiến nghị khắc phục vi phạm, phòng ngừa; 44 yêu cầu xác minh thu thập chứng cứ, cung cấp hồ sơ, tài liệu…
Với cách làm bài bản, sáng tạo và đồng bộ, công tác kiểm sát giải quyết án dân sự, hành chính đang từng bước đi vào chiều sâu, chất lượng ngày càng được nâng cao. Những kết quả đạt được không chỉ góp phần bảo vệ công lý, quyền và lợi ích hợp pháp của tổ chức, cá nhân mà còn nâng cao uy tín của hệ thống tư pháp và chính quyền địa phương.
