Du lịch Quảng Ninh ngày càng sôi động, thu hút du khách bằng chuỗi concert, pháo hoa, cảnh quan thiên nhiên đặc sắc… Không chỉ đến để tham quan, nghỉ dưỡng, du khách tới Quảng Ninh còn được hòa mình vào không khí lễ hội, thưởng thức ẩm thực đặc trưng và mua sắm đặc sản địa phương về làm quà. Du lịch gắn với ẩm thực, hương vị đặc trưng vùng miền đang thực sự có sức hút riêng với du khách.
Sắc màu du lịch qua lăng kính đặc sản, ẩm thực
Thời gian qua, du lịch Quảng Ninh tạo sức hút lớn, trong đó ẩm thực giữ vai trò điểm nhấn; góp phần định hình điểm đến giàu bản sắc, nơi văn hóa được cảm nhận và lan tỏa qua hương vị món ăn.
Nổi bật trong chuỗi hoạt động cuối năm là Liên hoan Ẩm thực Quảng Ninh 2025, diễn ra từ 30/10- 2/11/2025 tại Quảng trường Sun Carnival Plaza (Bãi Cháy). Sự kiện quy tụ gần 200 gian hàng ẩm thực, đặc sản và sản phẩm OCOP, tạo nên không gian trải nghiệm sôi động, giàu sức hút.
Với cách tổ chức đa tương tác, kết hợp thưởng thức món ăn, trình diễn nghệ thuật dân gian và trải nghiệm chế biến đặc sản tiêu biểu, Liên hoan đã đưa ẩm thực trở thành điểm nhấn của chuỗi hoạt động văn hóa – giải trí; góp phần khuấy động du lịch mùa thu – đông. Ước tính, Liên hoan thu hút khoảng 30.000-50.000 lượt khách, tập trung chủ yếu vào khách nội địa, khách gia đình và giới trẻ đến trải nghiệm, check-in, thưởng thức ẩm thực và mua sắm đặc sản.
Ngay sau Liên hoan Ẩm thực, từ ngày 10 – 16/11, tại Cung Quy hoạch, Hội chợ và Triển lãm tỉnh, Triển lãm “Đặc sản vùng miền – Sắc thu Quảng Ninh 2025” tiếp nối, mở rộng trải nghiệm ẩm thực theo chiều sâu bản địa với khoảng 160 gian hàng. Chuỗi sự kiện tôn vinh tinh hoa ẩm thực, mang đến hành trình ngắn gọn mà đậm đà, nơi du khách vừa thưởng thức vừa cảm nhận hồn văn hóa vùng biển – Vùng mỏ.
Nếu không gian ẩm thực Vùng mỏ tại Liên hoan Ẩm thực thiên về trải nghiệm món ngon, kỹ thuật chế biến và nghệ thuật trình bày của đầu bếp, thì Đặc sản vùng miền – Sắc thu Quảng Ninh 2025 lại gợi mở chiều sâu bản địa, nơi ẩm thực gắn liền với câu chuyện quê hương.
Bên cạnh các sự kiện lớn, ẩm thực còn hiện diện xuyên suốt trong hàng loạt hoạt động, lễ hội trên toàn tỉnh, tạo nên bức tranh du lịch sôi động và đa sắc. Tiêu biểu là hệ thống Hội chợ OCOP Quảng Ninh tổ chức theo mùa, trong đó, OCOP Xuân (từ 17-22/1) đã thu hút trên 50.000 lượt khách, doanh thu hơn 11 tỷ đồng; Hội chợ OCOP khu vực Đồng bằng sông Hồng – Quảng Ninh 2025, diễn ra từ 29/4 đến 4/5 (dịp nghỉ lễ 30/4-1/5), ghi nhận gần 32.000 lượt khách chỉ trong 3 ngày đầu, doanh thu khoảng 8,3 tỷ đồng.
Ở các địa phương, nhiều lễ hội nông sản – ẩm thực cũng góp phần làm phong phú sản phẩm du lịch. Theo thống kê, mỗi năm Quảng Ninh có hàng chục sự kiện văn hóa – lễ hội, trong đó hoạt động giới thiệu và trải nghiệm ẩm thực thường chiếm vị trí quan trọng, tạo dấu ấn bản sắc và sức hút riêng đối với du khách. Đơn cử, Lễ hội Cam Vân Đồn kết hợp quảng bá nông sản với không gian ẩm thực và trải nghiệm cộng đồng; Hội chợ Thương mại và Du lịch quốc tế Việt – Trung 2025 (tại phường Móng Cái 1) vừa qua tạo điểm nhấn ẩm thực vùng biên, kích cầu du lịch mua sắm…
Không chỉ vậy, tại thủ phủ du lịch Bãi Cháy, các điểm như Phố đi bộ Bãi Cháy, Chợ đêm Hạ Long hay Sun Carnival Plaza… luôn sáng đèn về đêm, kết hợp ăn uống, mua sắm, biểu diễn nghệ thuật, check-in và giải trí, tạo nên không gian trải nghiệm tổng hợp. Sự đa dạng món ăn, đặc biệt là hải sản đặc trưng vùng biển, cùng không khí sôi động về đêm đã giúp ẩm thực trở thành điểm nhấn hút khách.
Điểm chung của các sự kiện, hoạt động ẩm thực trên địa bàn tỉnh là lấy ẩm thực làm cầu nối văn hóa. Việc các sự kiện diễn ra liên tiếp, trải đều theo không gian và thời gian đã góp phần hình thành một “mùa hội ẩm thực” kéo dài, nơi văn hóa, du lịch và trải nghiệm hòa quyện.
Hướng tới sản phẩm du lịch – “kênh” hút khách bền vững
Theo các chuyên gia, trong xu hướng phát triển du lịch hiện đại, ẩm thực đang dần vượt ra khỏi vai trò dịch vụ bổ trợ để trở thành một động lực quan trọng kéo dòng khách. Trên thế giới cũng như tại Việt Nam, du lịch ẩm thực được xem là một trong những phân khúc tăng trưởng nhanh, khi du khách không chỉ “ăn để no” mà “ăn để trải nghiệm, để khám phá và để nhớ”.
Chia sẻ về vấn đề này, ông Phạm Hồng Long, Chủ tịch Hội đồng Khoa học, nguyên Trưởng khoa Du lịch học (Đại học KHXH&NV Hà Nội), cho rằng: Ở góc độ phát triển điểm đến, ẩm thực mang lại hiệu quả rõ rệt trong việc bổ trợ cho du lịch, giúp kéo dài thời gian lưu trú, gia tăng chi tiêu và tạo ký ức, ấn tượng cho du khách nếu được tổ chức bài bản và tạo được điểm nhấn.
Trên thực tế, Quảng Ninh được đánh giá là một trong số ít địa phương sở hữu hệ sinh thái ẩm thực đa tầng, đa vùng hiếm có. Từ biển đảo, vùng mỏ đến miền núi và biên giới, mỗi không gian địa lý đều mang theo một “bản sắc vị giác” riêng. Ẩm thực biển là lợi thế nổi trội với chả mực Hạ Long đã trở thành thương hiệu quốc gia, cùng hải sản tươi sống chế biến tại chỗ ở Bãi Cháy, Hạ Long, Vân Đồn, Cô Tô, Quảng Yên… Trong khi đó, ẩm thực miền núi của bà con các dân tộc lại đa dạng, đặc sắc với bánh gật gù, xôi ngũ sắc, rượu men lá và món ăn của người Dao, Sán Chỉ, Tày… tạo nên chiều sâu bản địa khác biệt so với không gian du lịch biển.
Bên cạnh đó, hệ thống sản phẩm OCOP của Quảng Ninh đóng vai trò đặc biệt quan trọng, khi ẩm thực không chỉ dừng lại ở việc thưởng thức tại chỗ mà còn dễ dàng được “đóng gói” thành quà tặng du lịch sau mỗi chuyến đi. Các lễ hội, hội chợ và không gian ẩm thực thời gian qua đã trở thành những điểm đến hấp dẫn, nơi du khách vừa thưởng thức vừa mua sắm đặc sản làm quà.
Điểm mạnh khác biệt của Quảng Ninh nằm ở không gian trải nghiệm ẩm thực đa dạng, từ vịnh biển, tàu du lịch đến bản làng vùng cao, chợ phiên biên giới và không gian sinh hoạt cộng đồng. Hiếm địa phương nào hội tụ cùng lúc ẩm thực biển, miền núi, vùng mỏ và các dân tộc như Quảng Ninh – lợi thế nổi trội để phát triển du lịch trải nghiệm.
Đáng chú ý, trải nghiệm ẩm thực ngày nay đã vượt khỏi khuôn khổ ăn uống đơn thuần, mở rộng sang trình diễn, workshop nấu ăn, trải nghiệm nguyên liệu địa phương và kết hợp âm nhạc, văn hóa. Khi gắn với du lịch đêm, lễ hội đường phố hay sự kiện biển, ẩm thực dần trở thành loại hình giải trí – trải nghiệm văn hóa tổng hợp, góp phần làm phong phú đời sống du lịch về đêm.
Nhìn rộng ra cả nước, nhiều địa phương đã thành công trong việc định hình du lịch ẩm thực như một thương hiệu điểm đến. Hà Nội gắn ẩm thực phố cổ với trải nghiệm văn hóa đô thị; TP Hồ Chí Minh phát triển mạnh food tour đêm, phố ẩm thực; Hội An kể câu chuyện di sản qua từng món ăn; Huế đưa ẩm thực cung đình và dân gian trở thành một phần của di sản sống… Điểm chung của các mô hình này là không chỉ bán món ăn, mà bán câu chuyện, trải nghiệm và cảm xúc.
Ẩm thực không chỉ làm no bụng mà còn giữ chân du khách bằng ký ức và cảm xúc. Khi được tổ chức bài bản, gắn với không gian và câu chuyện văn hóa, ẩm thực có thể trở thành sản phẩm du lịch mũi nhọn, song hành với di sản và văn hóa Quảng Ninh.
So với mặt bằng chung, Quảng Ninh có nền tảng tốt để phát triển du lịch ẩm thực, tuy nhiên trên thực tế các hoạt động này hiện vẫn còn mang tính thời điểm, chưa hình thành rõ nét các tuyến, tour chuyên biệt… Điều này đặt ra yêu cầu cần chuyển từ tư duy “sự kiện” sang tư duy “sản phẩm”, để ẩm thực thực sự trở thành một “kênh” hút khách lâu dài, bền vững.
Lê Trần – Theo Báo Quảng Ninh
