Luật sư Việt Nam – Hành trình phát triển và hội nhập

(LSVN) – Những lễ kỷ niệm đều có điểm khởi đầu, đánh dấu cột mốc quan trọng được ghi nhận bằng ngày tháng, mà cội nguồn của nó thì luôn nằm trong quá khứ để tưởng nhớ, nhìn nhận, đánh giá, tôn vinh quá trình đã qua; bày tỏ lòng biết ơn đối với các thế thệ đi trước; củng cố tinh thần đoàn kết và tạo động lực hướng tới tương lai.

Kỷ niệm 80 năm Ngày Truyền thống của Luật sư Việt Nam (10/10/1945-10/10/2025) [1], nhìn lại chặng đường vẻ vang mà các thế hệ luật sư đi trước đã dày công xây dựng và vun đắp, những luật sư chúng ta ngày nay càng thấy vinh dự và tự hào được đứng trong đội ngũ luật sư Việt Nam. Tám thập kỷ không chỉ là dấu mốc của một tổ chức đoàn thể được Đảng, Nhà nước tin tưởng giao nhiệm vụ trọng trách, mà còn là hành trình gắn liền với sự trưởng thành, rèn luyện và cống hiến của đội ngũ luật sư Việt Nam, góp phần quan trọng trong sự nghiệp xây dựng chủ nghĩa xã hội và bảo vệ Tổ quốc Việt Nam xã hội chủ nghĩa.

Cách mạng Tháng Tám năm 1945 thành công, đất nước giành độc lập, nền tư pháp nước ta từng bước được thiết lập. Ngày 10/10/1945, Chủ tịch Hồ Chí Minh ban hành Sắc lệnh số 46/SL quy định tổ chức các Đoàn thể luật sư. Đây là Sắc lệnh có ý nghĩa lịch sự to lớn, đánh dấu sự ra đời chính thức và hợp pháp của nghề luật sư trong một Nhà nước dân chủ nhân dân còn non trẻ. Sắc lệnh đã xác lập một trong những nguyên tắc cơ bản của luật sư về quyền bào chữa [2].

Trải qua 80 năm xây dựng và phát triển, đội ngũ luật sư Việt Nam từng bước khẳng định vị trí, vai trò xã hội to lớn, góp phần bảo vệ công lý, các quyền tự do, dân chủ của công dân, quyền, lợi ích hợp pháp của cá nhân, cơ quan, tổ chức, phát triển kinh tế – xã hội, xây dựng Nhà nước pháp quyền Việt Nam xã hội chủ nghĩa, xã hội dân chủ, công bằng, văn minh [3]. Các thế hệ luật sư hôm nay mãi ghi nhớ và tôn vinh những luật sư tiền bối đã có nhiều đóng góp cho sự nghiệp cách mạng của Đảng và dân tộc ta. Nhiều luật sư đã trở thành những chiến sĩ trên mặt trận chính trị, tư tưởng và pháp lý, luôn đặt lợi ích của Tổ quốc, của Nhân dân lên trên hết. Những luật sư tiêu biểu là tấm gương về nhân cách lớn bằng kiến thức, đạo đức và bản lĩnh nghề nghiệp của mình, góp phần bảo vệ nền độc lập dân tộc, xây dựng chế độ dân chủ nhân dân, xây dựng nền móng pháp lý vững chắc cho sự phát triển đất nước [4].

Đoàn Công tác của Liên đoàn Luật sư Việt Nam và Ban Lãnh đạo LAWASIA tại Hội nghị thường niên 2024 của LAWASIA.

Đoàn Công tác của Liên đoàn Luật sư Việt Nam và Ban Lãnh đạo LAWASIA tại Hội nghị thường niên 2024 của LAWASIA.

Từ những ngày đầu, số lượng luật sư hành nghề còn hạn chế, đế nay cùng với tiến trình cải cách, mở cửa và hội nhập quốc tế ngày càng sâu rộng của đất nước, trong những năm qua, tổ chức xã hội – nghề nghiệp của luật sư và đội ngũ luật sư ở nước ta luôn được Đảng và Nhà nước quan tâm lãnh đạo, chỉ đạo xây dựng và phát triển, tạo điều kiện thuận lợi trong hoạt động nghề nghiệp. Hiện nay, đội ngũ luật sư Việt Nam có bước phát triển vượt bậc cả về số lượng và chất lượng, hoạt động nghề nghiệp từng bước được nâng lên; cả nước có 34 Đoàn Luật sư với 6.000 tổ chức hành nghề luật sư và hơn 20.000 luật sư.

Đội ngũ luật sư Việt Nam đã khẳng định vai trò cầu nối phát triển giữa doanh nghiệp, pháp luật và thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa, bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp cho doanh nghiệp và nhà đầu tư, đồng hành cùng với doanh nghiệp trong hầu hết các các lĩnh vực then chốt; đội ngũ luật sư hiện diện trong mọi lĩnh vực tư pháp, từ hình sự, dân sự đến hành chính và thương mại, luật sư là người bảo vệ quyền và lợi ích chính đáng, hợp pháp của công dân, tổ chức. Hằng năm có hàng trục lượt người dân được luật sư tư vấn, hỗ trợ pháp lý miễn phí,…

Hoạt động nghề nghiệp của luật sư không những góp phần tích cực trong việc bảo vệ công lý, các quyền tự do, dân chủ của công dân, quyền, lợi ích hợp pháp của cá nhân, doanh nghiệp và các tổ chức khác, đẩy mạnh cải cách tư pháp, xây dựng và hoàn thiện Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa Việt Nam, mà còn là nhân tố quan trọng trong đời sống chính trị, tư tưởng, văn hóa, góp phần thúc đẩy phát triển kinh tế – xã hội của đất nước [5].

Sự hội nhập sâu rộng của đất nước ta vào nền kinh tế thế giới, đặc biệt sau khi Việt Nam gia nhập Tổ chức Thương mại Thế giới WTO và ký kết nhiều hiệp định thương mại tự do FTA, đã mở ra cơ hội và thách thức cho đội ngũ luật sư nước ta. Nhu cầu tư vấn pháp lý và giải quyết tranh chấp trong các lĩnh vực thương mại, đầu tư nước ngoài tăng mạnh, nhiều văn phòng luật sư, công ty luật Việt Nam đã mở rộng hợp tác với các hãng luật có uy tín nước ngoài, tạo điều kiện để đội ngũ luật sư Việt Nam có cơ hội học hỏi, trau dồi kinh nghiệm với các đồng nghiệp quốc tế.

Tuy nhiên, bên cạnh những cơ hội cũng đặt ra nhiều thách thức đối với đội ngũ luật sư Việt Nam trong tiến trình về hội nhập quốc tế về trình độ ngoại ngữ và pháp luật quốc tế, sự cạnh tranh với các luật sư, hãng luật nước ngoài…

Để tiếp tục phát triển và hội nhập, đội ngũ luật sư Việt Nam cần chú trọng nâng cao trình độ nghề luật sư, đặc biệt là trau dồi ngoại ngữ, kỹ năng thực hành nghề; nâng cao bản lĩnh, đạo đức và ứng xử nghề nghiệp, xây dựng hình ảnh đội gũ luật sư Việt Nam chuyên nghiệp, công tâm, khách quan; duy trì và mở rộng hợp tác quốc tế, tham gia ngày càng sâu hơn vào các tổ chức luật sư khu vực và toàn cầu; ứng dụng công nghệ thông tin trong hành nghề, đáp ứng yêu cầu chuyển đổi số, hồ sơ số trong lĩnh vực luật sư, tư pháp; từng bước chuẩn hóa đạo đức, kỹ năng hành nghề theo chuẩn mực quốc tế.

Hành trình 80 năm phát triển và hội nhập của các tổ chức xã hội – nghề nghiệp, tổ chức hành nghề và của đội ngũ luật sư Việt Nam sẽ là hành trình không ngừng đổi mới để đáp ứng yêu cầu của kỷ nguyên vươn mình phát triển bứt phá, giàu mạnh, hùng cường của dân tộc. Trong bối cảnh đất nước ngày càng hội nhập sâu rộng vào đời sống kinh tế quốc tế, đội ngũ luật sư Việt Nam không chỉ là người bảo vệ công lý, bảo vệ quyền và lợi ích chính đáng, hợp pháp cho người dân và doanh nghiệp trong nước, mà còn là cầu nối pháp lý giúp đất nước hội nhập một cách vững vàng, tự tin trên trường quốc tế.

Kỷ niệm 80 năm Ngày Truyền thống Luật sư Việt Nam, phát huy những thành tựu đạt được, tăng cường đoàn kết, dân chủ, giữ vững kỷ cương, tiếp tục khẳng định đội ngũ luật sư Việt Nam là chỗ dựa tin cậy của Đảng, Nhà nước, Mặt Trận Tổ quốc và Nhân dân.

Tài liệu tham khảo:

[1] Quyết định số 149/QĐ-TTg, ngày 14/01/2013 của Thủ tướng Chính phủ về Ngày Truyền thống của luật sư Việt Nam.

[2] Sắc lệnh số 46/SL, ngày 10 tháng 10 năm 1945.

[3] Luật Luật sư  năm 2006 (sửa đổi, bổ sung năm 2012).

[4] https://vusta.vn: Luật sư Phan Văn Trường (1876-1933; Luật sư Trịnh Đình Thảo (1901-1986); Luật sư Nguyễn Mạnh Tường (1909-1997); Luật sư Phạm Văn Bạch (1910-1986); Luật sư Nguyễn Hữu Thọ (1910-1996); Luật sư Phan Anh (1912-1990).

[5] Báo cáo về kết quả thực hiện chức năng, nhiệm vụ, mô hình tổ chức, quy chế hoạt động của Liên đoàn Luật sư Việt Nam (Báo cáo số 33-BC/ĐĐ, ngày 18/7/2022 của Đảng đoàn Luật sư Việt Nam).

                                                                                                 Thạc sĩ TRẦN VĂN LÂM

                                                                                                 Ban Nội chính Trung ương